Opis
Praca Kierunki i dynamika zmian w języku mieszkańców wielkopolskich wsi na przełomie wieków XX i XXI to pierwsze od wielu lat, opracowane w naukowym środowisku poznańskim, monograficzne ujęcie dotyczące gwar wielkopolskich. Autorka opisuje współczesne funkcjonowanie leksyki gwarowej. Dostrzegając ogromne przeobrażenia wsi (jej wizerunku socjo-kulturowego, agrarnego, społecznego itd.) jak i przemiany w sferze językowej, wprowadza nową, postulowaną przez wielu dialektologów, terminologię. Autorka, na podstawie materiału pozyskanego w zdecydowanej większości po 2000 r. w wielkopolskich wsiach (gł. Bukówcu Górnym – pow. Leszno, Dąbrówce Wielkopolskiej – pow. Świebodzin, Adamowie – pow. Konin oraz w punktach tzw. dodatkowych, uzupełniających, kontrolnych), opisuje takie zjawiska leksykalne jak: świadomość językowa (kwalifikowanie geograficzne, czyli swój–obcy w świadomości użytkowników języka wsi, funkcjonowanie germanizmów, kwalifikowanie normatywizujące i stylistyczne, kwalifikowanie frekwencyjne), zróżnicowanie temporalne (rozwarstwienie chronologiczne leksyki a zróżnicowanie pokoleniowe mieszkańców wielkopolskich wsi, zagrożenia i perspektywy współczesnej leksyki wielkopolskiej, kwalifikowanie temporalne wypowiedzi), wokół nazw i ich znaczeń – ciekawe zjawiska w obrębie leksyki (bogactwo leksykalne, modyfikacja znaczenia nazwy danego desygnatu, znaczenia rozmyte a ujednolicanie się nazw niektórych desygnatów), wewnętrzne zróżnicowanie leksyki (słownictwo czynne i bierne, słownictwo stałe i zmienne, idiolekt jako przejaw wewnętrznego zróżnicowania języka wsi, materiał mało zróżnicowany wobec różnorodności leksykalnej języka mieszkańców wielkopolskich wsi). Opracowanie zamyka zakończenie, obszerna bibliografia oraz aneksy z pytaniami kwestionariuszowymi, spis wykresów i tabel oraz indeks wyrazów gwarowych. Monografia napisana jest zgodnie z metodologią przyjętą w Pracowni Dialektologicznej UAM, językiem przystępnym dla osób niezwiązanych z językoznawstwem, przykłady przywoływane są w zapisie uproszczonym z myślą o szerokim gronie odbiorców.
