Opis
W części monograficznej 19. numeru „Poznańskich Studiów Polonistycznych. Serii Literackiej” opublikowane zostały artykuły o różnych aspektach obrazu poezji, który Piotr Chmielowski zawarł w swoim Zarysie literatury polskiej z ostatnich lat szesnastu. Skupiając w sobie różne wątki prowadzonej przez pozytywistów warszawskich kampanii antypoetyckiej, ta ogłoszona w 1881 r. i wielokrotnie potem wznawiana, wpływowa rozprawa krytyczna, zaważyła silnie na niekorzystnym, do dziś pokutującym w historii literatury wizerunku poezji popowstaniowej, na tym m.in., że nazwiska wielu zdolnych poetów nie utorowały sobie drogi ani do świadomości badawczej, ani tym bardziej czytelniczej. Prezentowane tu rozważania dotyczą poglądów krytyka zarówno na temat granic czasowych i charakteru literatury dawnej, jak i jemu współczesnej, rozpatrują filozoficzne tło zapatrywań Chmielowskiego i język wartości, które podzielał i propagował, oraz analizują praktyki manipulacyjne, stosowane przez niego przy omawianiu wierszy poszczególnych autorów: Leonarda Sowińskiego, Aleksandra Michaux-Mirona, Wiktora Gomulickiego oraz Adama Asnyka. (…) Wszystkie zgromadzone tu prace pokazują, jak skutecznie udało się Chmielowskiemu i jego formacji przejąć po romantykach rząd dusz, wszystkie też, wprost albo nie wprost, stawiają fundamentalne pytanie o powody wykluczania poetów i poezji przez utopie filozoficzne tudzież społeczności przeniknięte myślą utopijną. Dlatego do tej części tomu wprowadzony został szkic o najnowszych zapatrywaniach naukowych na kwestię usunięcia poetów z idealnego państwa Platona.
W dziale analiz i interpretacji („Konfrontacje”), niezależnym tematycznie od części głównej, drukujemy teksty dotyczące różnych epok i autorów, będące za każdym razem przykładem świetnego warsztatu filologicznego. Równie istotna jest część ze szkicami krytycznymi („Lektury”). Znalazły się w niej nie tyle streszczenia, sprawozdania czy wąsko rozumiane recenzje książek naukowych, ile raczej rzetelne oraz wnikliwe rozważania i polemiki dotyczące ważnych publikacji literaturoznawczych. Zadaniem części zarezerwowanej na prace materiałowe („Odkrycia”) jest pokazanie nowoczesnego warsztatu literaturoznawczego oraz przybliżenie wyników kwerend i innych poszukiwań. Na intelektualny deser proponujemy naszym Czytelnikom esej („Próby”).
