Organizacja gospodarcza państwa piastowskiego

Wznowienia, t. 7

ISBN 83-7063-273-4

Poznań 2000

 

 

Opis

Książka, opublikowana po raz pierwszy 25 lat temu, zerwała z panującą od początku lat 50. interpretacją ustroju Polski pierwszych Piastów jako feudalizmu. Autor zwrócił uwagę, że majątki ziemskie panującego i arystokracji opierały się głównie na pracy niewolników, obejmowały zatem margines społeczeństwa i struktury agrarnej. Ludność pospolita, której wolność i prawa do ziemi były skutecznie chronione przez kolektywistyczne struktury sąsiedzkie i krewniacze, została podporządkowana zwierzchnictwu klasy rządzącej pośrednio, przez państwo i należne mu z tytułu tzw. prawa książęcego (ius ducale) publiczne daniny i posługi. Zbudowany na tym fundamencie ustrój prawa książęcego różnił się zdaniem autora zarówno od zachodniego feudalizmu, jak i od azjatyckich despotii, był natomiast charakterystyczny dla państw barbarzyńskiej Europy powstałych w X-XI w. poza zasięgiem karolińskiej sukcesji.